Okul Öncesi Çocuklarında Uyku Düzeni ve Uyku Problemleri

Okul Öncesi Çocuklarında Uyku Düzeni ve Uyku Problemleri

3 yaşındaki kızınızı, koşup oynamasının onu akşam saat 8’de yorgun düşüreceği ümidiyle oyun parkına götürüyorsunuz, böylece size de akşam rahatlayıp keyif yapacağınız hatta biraz da kestireceğiniz zaman kalmış olacak. Ama plan geri teper. Delişmen çocuğunuz saat 9 itibariyle halen ele avuca sığmıyor, sonunda geceleyin geç vakitte uyuya kalır ve sabah saat 6 olduğunda ise enerji dolu ve oyuna hazır şekilde uyanır.

Bu size tanıdık geldi mi? Aileler yeni doğmuş bebekleriyle geceleri baş etmenin zor olduğunu düşünürler, fakat okul öncesi çocuğunu uyutmak öyle bir mücadeledir ki, çoğu sabırlı anne baba bile çileden çıkabilir. Okul öncesi çocuklar yeteri kadar uyumazlarsa bu onların ruh halini, davranışlarını, yeme alışkanlıklarını ve gün içinde odaklanma becerilerini etkiler.

“Çocuklar yeteri kadar uykularını alamıyorlar,” diyor Dr. Richard Kravitz, Duke Üniversitesi’nde uyku üzerine uzman profesör ve aynı zamanda pediatrist. “3 yaşında bir çocuğun anne babasıyla gece 10’da akşam yemeği yediğini kaç kez gördünüz? Fakat çocuklar küçük yetişkinler değildir ve yetişkinlerden daha fazla uykuya ihtiyaçları vardır. Sağlıklı uyku yani kaliteli ve uygun süreli uyku istersiniz.”

Peki sağlıklı uykuyu nasıl bileceksiniz? “Çocuğunuzun iyi bir uyku uyuduğunu sabah mutlu, yenilenmiş ve güne başlamaya hazır halde uyanmasından anlarsınız.” diyor Kravitz.

İyi uyku alışkanlıkları oluşturmak – Gündüz uykusu uyumak mı uyumamak mı?

Ulusal Uyku Kuruluşu’na göre 3-5 yaş arası çocuklar her gece 11 ile 13 saat arasında uykuya ihtiyaç duyarlar. Buna ilave olarak, çoğu okul öncesi çocuklar gün içerisinde, her gün 1 ve 2 saat civarında uyurlar. Sıklıkla çocuklar 5 yaş civarında gündüz uykularını bırakırlar.

Uzmanlar her okul öncesi çocuğun farklı olduğunu söylüyor – bazı çocuklar bebeklikten itibaren gündüz uykusu alışkanlıklarına sıkı sıkıya bağlanır, bazıları ise anaokulu dönemlerine gelince uyumaya itiraz ederler. İşin sırrı kararlılık, sakin olmak ve anaokulu dönemindeki çocuğunuzun geceleri – ve eğer gündüz uykusu gerekliyse gündüz uykusuyla birlikte- en az 11 saat uyku uyuduğundan emin olmaktır.

“2-3 yaşına kadar çoğu çocuk günde 2 kez gündüz uykusu uyur,” diyor Baltimore John Hopkins Hastanesi peiyatristi olan Dr. Christine Briccetti. “Tipik bir okul öncesi çocuğu genellikle akşamüzeri ve bir iki saat kadar olmak üzere tek bir gündüz uykusu uyuyacaktır. Bu yaştaki birçok çocuk da artık gündüz uykusu uyumaz.  Gündüz uykuları, eğer çocuğunuz aşırı yorgun ve huysuz değilse artık gerekli değildir. Eğer okul öncesi çocuğunuz gündüz uykusu uyumuyorsa, yine de günlük sakin bir dinlenme zamanı geçirmesinde fayda olacaktır.

Gündüz uykularını bırakmak:

Eğer çocuğunuz gündüz uykularını reddediyorsa, endişelenmeyin. Bu yaştaki çocuklar her gün gündüz uykusuna gereksinim duymazlar, fakat her gün aynı saatlerde dinlenmeleri için vakit ayırmaları gerekir.

“Bu, sizin onu hareketlendirecek aktiviteleri yaptırmayacağınız bir zamandır. ” diyor Seattle Çocuk Hastanesi’nden pediatrist Dr. Wendy Sue Swanson. “Bu zamanlar yine de çocuk için dinlendiricidir. Bu güç kazandıran bir uyku değildir ama önemli bir boş zamandır.”

Uzmanlar, uyku rutinleri oluşturmanın ve kararlı olmanın önemli olduğu kanısındalar. Anaokulu öğrencileri zaman düzenlerine bağlıdırlar.

Yatağa gitmeyi istememek:

Çoğu ebeveyn kitapların, ılık bir banyonun veya hikaye okumanın anaokulu çağındaki çocuğunuzun uykuya dalmasına yardımcı olacağını söyler, ama bu her zaman işe yaramayabilir. Genelde, yatağa gitmeyi reddeden anaokulu çağındaki çocuk, aşırı yorulmuş olan çocuktur.

Daha erken bir uyku saati belirlemek ya da erkenden sessiz sakin bir ortam yaratmak, çocuğunuzun yatağa gitmesine yardımcı olabilir. Onları daha geç vakte kadar ayakta tutmak yatağa gitmesini zorlaştırır, diyor Briccetti.

“Çocuklar aşırı yorgun olurlarsa huysuzlaşırlar ve yatağa girmemek için daha fazla mücadele ederler.” diyor. “Anne babalar bazen onların geç saatlere kadar ayakta durmasını sağlar ve böylece yorulacaklarını zannederler, bu da problemleri arttırır. Mücadele edilmeyen akşamlar için sevdikleri bir aktivite veya kitabı teklif edin, fakat direnirse de cezalandırmayın ve azarlamayın. Unutmayın ki, çocuğunuzun yatağa gitmesi için baskı kurabilirsiniz ama uyuması için kuramazsınız. Eğer hızlıca uykuya dalamıyorsa, kural yataksa sessizce yatmaları olmalıdır.”

Bazı çocuklar birçok kültürde ortak bir durum olduğu üzere, anne babayla birlikte yatmaya devam ederler. Amerikan Pediatri Akademisi, ani bebek ölümleri (SIDS) riskinden ötürü, ailenin bebekle yatmasına karşı çıkar. Bu risk bir yaşında sona erer, ama ufak bir çocuk anne babasıyla uzun dönem yatarsa, sonrasında bağımsız şekilde uyuması zor olabilir.

“Çocuk ne kadar büyük yaşta anne babasıyla uyumaya devam ederse, kendi odasında uyumaya alıştırmanız da o kadar zor olur” diyor Briccetti.

Anne babalar sıklıkla küçük çocuk yataklarının ya da artık beşikte yatmayı bırakmanın çocuğun uyumasına yardımcı olacağını düşünür.

Uzmanlar, eğer bir çocuk beşiğinden tırmanabilecek kadar büyüdüyse ya da tuvalet eğitimindeyse, artık standart bir yatağa geçme zamanının geldiğini belirtiyor. Bazı çocuklar beşikten direkt olarak bir buçuk kişilik olan büyük yataklara da geçebilirler. Dolayısıyla küçük çocuk yatağı her zaman gerekli değildir.

Bütün gece deliksiz uyumamak:

Okul öncesi çağdaki çocukların aktif hayal dünyaları olur, dolayısıyla geceleyin kötü rüyalar görüp ya da korktukları için kolayca uyanmaları da sürpriz değildir. Uzmanlar, gece uykularının daha az korkulu ve daha fazla idare edilebilir olması için uyku ortamının sessiz, karanlık olmasını ve kesinlikle televizyon olmamasını söylüyor.

“Çocukların doğal olarak gecede birkaç kez aynı yetişkinler gibi uyanabildiklerini biliyoruz.” diyor Swanson. “Biz hemen tekrar uykuya dalabildiğimiz için hatırlamıyoruz bile.”

Fakat anaokulu çağındaki çocuğun sık sık gecenin ortasında uyanması ve yataktan çıkmak istemesi genel bir durum değildir. Eğer siz de çocuğunuzla gecenin ortasında ayaktaysanız, onu tekrar uykuya dalması için yatıştırabilirsiniz, ama gecenin o saatinde atıştırmalık ya da rahatlatacak yiyecekler vermeyin. “Bu davranışını ödüllendirmeyin” diyor Swanson.